ფრაზა “ცილოვანი დიეტა” დიდი ხანია აღარ არის წმინდა სამედიცინო ტერმინი.
ცხოვრებაში ერთხელ, მშვენიერი სქესის თითქმის ყველა წარმომადგენელი და კაცობრიობის უფრო და უფრო ძლიერი ნახევარი ხვდება მას. ზოგისთვის ეს არის საშუალება სწრაფად გადააგდოთ ყველაფერი, რაც ზედმეტია, ზოგისთვის ეს არის სპორტული მიზნების მიღწევის საშუალება.
რა თქმა უნდა, ცილა არის უაღრესად მნიშვნელოვანი საკვები ნივთიერება ჩვენს კვებაში; მისგან აგებულია სხეულის ყველა ქსოვილი, ჰორმონები და იმუნური სისტემა. ყველას გვსმენია, რომ ცილების ნაკლებობა ძალიან უარყოფით შედეგებს იწვევს. მაგრამ ვიცით რამდენად საშიშია მისი ჭარბი რაოდენობა?
რატომ არის ჭარბი ცილა საშიში? თუ დიეტაში ცილის რაოდენობა ოდნავ მეტია, ვიდრე საჭიროა აზოტის ბალანსის შესანარჩუნებლად, მაშინ ამისგან ზიანი არ არის. ამინომჟავების სიჭარბე ამ შემთხვევაში უბრალოდ ენერგიის წყაროდ გამოიყენება. ამის მაგალითია ესკიმოები, რომლებიც მოიხმარენ ცოტა ნახშირწყლებს და დაახლოებით ათჯერ მეტ ცილას, ვიდრე საჭიროა აზოტის ბალანსის შესანარჩუნებლად.
ცილოვანი საკვების გაზრდილი მოხმარება იწვევს თირკმელების მუშაობას. ეს ორგანო პასუხისმგებელია ორგანიზმიდან ცილების დაშლის პროდუქტების გამოდევნაზე. ცილების დიდი რაოდენობა იწვევს შარდის მჟავიანობას და ოქსალატის მარილების გამოყოფის გაზრდას. მუშაობის ამ რეჟიმით ჯანმრთელ ადამიანებსაც კი უვითარდებათ თირკმლის ქვები. უფრო მეტიც, ერთ-ერთი ყველაზე უსიამოვნო საბადო სწორედ ოქსალატის ქვებია. მათ აქვთ შუბისმაგვარი გამონაზარდები. შარდსაწვეთის გასწვრივ მოძრაობით კენჭები აზიანებს მის კედლებს, რაც იწვევს აუტანელ ტკივილს.
ასეთი გადატვირთვა შეუმჩნეველი არ რჩება. თირკმელების ფუნქცია შეიძლება მუდმივად დაზიანდეს. თუ ჭარბი რაოდენობით ცილა შედის ორგანიზმში დიდი ხნის განმავლობაში, შესაძლოა განვითარდეს ტუბულოპათია. ეს არის მდგომარეობა, როდესაც თირკმელების ფუნქციონირებისთვის საჭირო ყველა საკვები ნივთიერების ტრანსპორტირების პროცესი პათოლოგიურად იცვლება. შედეგად, ქვები იწყებენ წარმოქმნას დაბალანსებული დიეტის დროსაც კი.